Sinds 1963
Sterke teksten
Het licht zien
In mijn whisky-loopbaan heb ik 8 keer het licht gezien. De eerste keer was ik 6, en kreeg ik van mijn oom en tante uit Engeland een singletje met doedelzakmuziek. Mijn ouders werden wanhopig toen ik dat plaatje minstens 5 keer per dag draaide. Maar die telt niet, want er kwam geen whisky aan te pas.
De eerste keer dat ik 'het licht zag' was toen ik op mijn 18e voor het eerst whisky dronk. Johnnie Walker Red Label, ik vond het heerlijk. Ik had met carnaval al whisky-cola gehad, ook niet slecht. Het derde moment: Glenfiddich bij studentenvereniging Veritas, aan de Kromme Nieuwegracht in Utrecht. Dat was mijn eerste single malt. Met een bevriende conciërge kochten we samen regelmatig een Blairmhor, een zeer schappelijke blended malt, ook voor een student betaalbaar. In de jaren '90 ontdekte ik op de boot naar Engeland de '6 classic malts', een rekje met daarop Talisker, Cragganmore, Dalwhinnie, Oban, Lagavulin en Glenkinchie.
Al deze merken ging ik uitproberen. Het zesde moment was de 'zeewatersensatie' Caol Ila. Die smaakte 25 jaar geleden heel anders dan nu. Ik was met een vriend aan het proeven en wij dachten dat er zeewater in zat. Ik heb 'm vijf jaar achter in de kast gehad, en toen vond ik 'm ineens lekker!
Momenten 7, 8 en 9 waren respectievelijk voor Talisker 10 y.o., Scapa 16 y.o. en Springbank 15 y.o., toen zij nummer 1 werden op mijn favorietenlijstje. Talisker heeft het langst de ranglijst aangevoerd. Moment 10 duurde een week. In februari 2012 nodigde whiskymaker Jim McEwan mij uit een week mee te lopen in de distilleerderij van Bruichladdich. Tot op de dag van vandaag onvergetelijk.
Ik zei 8 keer het licht gezien, maar het blijkt dus 10 keer te zijn. Overigens heb ik in magazine Whisky Passion vele andere geluksmomenten beschreven, interviews, reportages en nieuwsverhalen over whisky en whiskey.
18-12-2020
Koperwinning in het Groene Hart
Het zal omstreeks het jaar 2002 geweest zijn toen ik als verslaggever bij de krant was uitgenodigd bij een overleg tussen de hoofdredactie en een aantal grote natuurbeschermingsorganisaties. Voordat het begon ving ik de term koperwinning op, en dan meer specifiek in het Groene Hart. Koperwinning? In die drassige weilanden tussen Utrecht en Gouda? Waanzinnig, die man had spectaculair nieuws, dit moest de opening van het 8 uur Journaal zijn! Ik zag al voor me hoe de boeren in het Groene Hart uitzinnig van vreugde de weilanden met koperaders verkochten aan grote mijnbouwbedrijven. Tegelijkertijd vroeg ik me af waarom ik daar in al die jaren nooit iets over gehoord had. En dan komt daar ineens de directeur van een natuurbeschermingsorganisatie met koperwinning aanzetten. Koper. Bizar. Bij het begin van de vergadering hielp de adjunct-hoofdredacteur mij ruw uit de droom. ,,Hoe schrijf je dat,’’ vroeg hij aan de directeur. ,,Cope,’’ zei het hoofd van de natuurorganisatie ,,Het cope-landschap bestaat al 1000 jaar. Het was de manier van ontginnen.’’ Een stuk land met een sloot eromheen. Ik betreur tot op de dag van vandaag dat in het Groene Hart geen koper wordt gevonden. Dat zou toch groot nieuws zijn. Midden in het cope-landschap.
17-12-2020
Rietteelt in een net pak
Het zal rond 2003 geweest zijn toen ik kennismaakte met de term retail. Ik werkte bij de krant en was als redacteur Economie te gast bij een Nederlandse groothandel. Een grote dikke man ontving mij enthousiast en was van plan alles te vertellen over de groothandel. En de rietteelt. Dat verstond ik. Daar zat hij al jaren in. Alleen begreep ik er helemaal niets van. Wat moest een grote vadsige man in een lelijk pak in de rietteelt? Ik zag hem nog niet tot zijn middel in het water staan om riet van de oevers te snijden. Ik stelde me bij de rietteelt heel andere types voor, magere pezige figuren met doorleefde koppen en harde eeltige handen. De directeur bleef maar hameren op het belang van de rietteelt, mij in verbijstering achterlatend. Tot hij opeens de term winkels gebruikte en bij mij het kwartje viel. Toch is bij mij de fascinatie met de rietteelt sindsdien altijd gebleven. Als het ergens gaat over de retail zie ik steeds vadsige mannen in lelijke pakken tot hun middel in het water staan en langs de oevers het riet snijden. De rietteelt, daar draait het om in de economie. Zo veel is wel duidelijk.
16-12-2020
18/7: Whisky Passion nr.3 - 2020, nu uit, met interviews met Tony van Rooijen, Brand Ambassador van Balvenie, en Niels Viveen, Japankenner.
Vrijmibo 3-4-2020: Edradour Caledonia
Vorige week is de VrijMiBo op deze site niet doorgegaan. Ik vond het ongepast gezien alle Corona-ellende. Die ellende is er nog steeds, maar ik vind nu dat bepaalde dingen wel door moeten gaan. Anders blijft er niks leuks meer over.
Vandaag nemen we de Edradour Caledonia onder de loep. Een smaakbom, in de goede zin van het woord. Lange tijd was Edradour de kleinste distilleerderij van Schotland. Hier zou het tempo wat lager liggen en de aandacht voor het product groter zijn dan bij de grote distilleerderijen. Feit is dat deze whisky ontzettend lekker is. Een goede vriend die ik hem van de week liet proeven beoordeelde deze whisky met een 7,5. De kleur is natuurlijk, wat donkerder door de sherry-rijping, zonder kleurstoffen. Hij komt uit Pitlochry, in de Highlands, en zit hoog in de alcohol: 46%. Dat bepaalt mede de smaak, alcohol is een smaakmaker.
Geur en smaak zijn licht notig, een heerlijke sherry-diepgang en afdronk, een warme gloed in maag en slokdarm. Deze rubriek richt zich – heb ik bij deze besloten – op de beginnende whiskydrinker (en op de liefhebber van een mooi geschreven blog). Ik hoop dat ook de gevorderden er aardigheid in hebben.
Verwacht van deze whisky-ambassadeur geen diepgravende smaakanalyse, waaruit tien aroma’s naar voren komen. Ik blijf dicht bij de kern en benoem er twee of drie. Ik wil de lezer niet afschrikken.
Volgende week doen we weer een sherry-whisky.
Vrijmibo 20-3-2020: Lasanta
Dit is de enige Vrijdagmiddagborrel van Nederland die DOORGAAT! Zoals elke week op dit podium proef ik een whisky en doe daarvan verslag. Er is nog niet aangetoond of alcohol werkt tegen het Corona-virus, maar ik neem het zekere voor het onzekere en drink minstens 1 dram per dag.
Vandaag proef ik Lasanta van Glenmorangie. Hij is tamelijk 'strak' of ook wel hard te noemen. De sherry-finish proef je vooral in de afdronk. Geen heel warme drank. 12 jaar oud, gerijpt in Bourbon-vaten en gefinisht in sherry-vaten, 43% alcohol.
Het leuke van Glenmorangie (klemtoon op de tweede lettergreep) is dat zij het finishen hebben uitgevonden, of in ieder geval grootgemaakt. Iets wat de echte puristen afkeuren, omdat een echte whisky dat niet nodig heeft. Je voegt immers een smaakje toe. Dit is waar, maar zelf ben ik niet zo streng in de leer. Ik vind finishes lekker, dat wil zeggen sherry, port en rum. Wijnfinishes kunnen mij minder bekoren. Sauternes en ijswijn (van Glenfiddich) dan weer wel.
Ik geef deze Lasanta een 7. Twee weken geleden was het geheugen van mijn vorige laptop vol en kon de Vrijmibo niet doorgaan. Toen heb ik een andere sherrywhisky geproefd, de Glenfarclas 2007, Oloroso. Die heb ik een 8 gegeven.
Dit kan geen corona verpesten. Goed weekend, waarde lezers, en blijf gezond!
Vrijmibo 13-3-2020: Shackleton
De vrijmibo heeft een weekje overgeslagen. Reden was een vastgelopen laptop door een vol geheugen. Gisteren heb ik een nieuwe gekocht. Vandaag doe ik de vrijmibo alvast, want morgen moet ik naar een hamburgerproeverij. Als het doorgaat. Corona.
Ik proef vandaag de Shackleton. Dit is een replica van de whisky die in 2007 door Nieuw-Zeeland uit de schuilplaats van deze Britse ontdekkingsreiziger bij de Zuidpool werd gehaald. De Schotten vroegen onmiddellijk aan Nieuw-Zeeland of ze een paar flessen konden krijgen om hem na te maken. Zo geschiedde. De fles is nu bij de slijter te koop, met een stevig prijskaartje. Hij is uiterst zacht, maar heeft weinig karakter. Als whisky zo 100 jaar geleden smaakte hebben we daar weinig aan gemist. Er zijn nu tientallen whisky's die meer diepgang hebben dan deze. Het idee is wel leuk. En het is ook niet erg om er een lichte whisky bij te hebben. Voor een Shackleton-cola.
Voor het komende reisseizoen.
Te koop bij Whiskyboeken.nl
In dit nummer van Whisky Passion o.a. een verhaal over de Bossche Stokers, uit mijn geboortestad.
Bij Bruichladdich
Vrijmibo: absint
Elke vrijdagmiddag proef ik een drankje: mijn vrijmibo-moment. Daarvan doe ik verslag. Vandaag: absint.
Beschrijving/proeven: absint is lange tijd door geheimzinnigheid en sterke verhalen omgeven. Mijn dochters lepelen informatie van internet op: Vincent van Gogh zou er gek door zijn geworden en er zit een stof in die dit veroorzaakte: thujon. Om die reden is de drank lange tijd verboden geweest. Thujon werkt hallucinerend. Nu is het er weer, maar de hoeveelheid plantenextracten zou te laag zijn om hallucinaties op te wekken.
Het drankje kleurt lichtgroen. Dat zou van de plantenextracten kunnen komen, maar op het etiket zie ik dat de fabrikant kleurstof gebruikt. Het lijkt op de anijssmaak van ouzo, maar dan sterker (er zit 55% alcohol in). Ik hou van puur, maar absint kan ook gemixt worden met vruchtensap.
Geschiedenis: in het negentiende-eeuwse Frankrijk was absint populair bij kunstenaars en intellectuelen. De drank won aan populariteit toen in Europa de wijngaarden verwoest werden door de uit Amerika afkomstige druifluis (phylloxera). Ook de whisky profiteerde daar in hoge mate van.
15 years ago
Ik ben deze website aan het optuigen en omdat het uploaden van een foto lang duurt schenk ik mezelf een whisky in. Een Glengoyne, vijftien jaar oud, uit een miniatuurflesje. Vijftien jaar geleden, waar was ik toen deze whisky uit de ketel het vat inging voor rijping? Bij Glengoyne! Ik passeerde de distilleerderij op weg naar de volgende herberg van de West Highland Way, die ik liep op aanraden van een collega. Het zou heerlijk zijn een week in je eentje te lopen, zonder het gezin erbij. Ik zag de distilleerderij liggen, wit en weerkaatsend in de warme herfstzon. Ik wilde wel stoppen maar moest door, met een zware rugzak. Dit is geen toeval, dit is de beloning na vijftien jaar! In die vijftien jaar is er veel met mij gebeurd (maar daarover een andere keer meer).
Turf definitief naar de tweede plaats
Ja, en hoe staat het nu met die smaakverandering van mij, zult u zich afvragen, tien maanden nadat ik schreef dat de turfwhisky's van de eerste plek zijn verdreven. Welnu, die is blijvend. Sinds januari van dit jaar grijp ik elke avond naar een Highland dan wel Speyside whisky. Ik geniet op maandag van een Aultmore, dinsdag van een Glendronach Virgin Oak, woensdag van een Bruichladdich Organic, donderdag van een Glenmorangie Quinta Ruban (Port finish, doe 's gek), om er later op de avond een oude vertrouwde Talisker aan toe te voegen. Op vrijdag luidt de conclusie dat ik de week weer vrijwel turfloos heb doorgebracht. Nou, dat is wel eens anders geweest. Tien jaar geleden was het eerder andersom.
Smaak is natuurlijk een raar ding. Tien jaar geleden ging er ook vrijwel geen week voorbij zonder U2 gedraaid (ja, u leest het goed: gedraaid, als cd wel te verstaan) te hebben. Dat draai ik nauwelijks meer. Wat is wel dagelijkse kost? Fleetwood Mac, REM, Mark Knopfler en Loreena McKennitt. Mijn dochters weten dat onderhand wel. En het leuke is: ze gaan Fleetwood Mac steeds meer waarderen.
Moet Schotland zich nu ook zorgen gaan maken? Gaat het Beloofde Land, het heilige land van de whisky, net als U2 en Talisker, in de ijskast? Nee, dit is en zal altijd blijven het mooiste land op aarde. Ook al regent het er nog zo hard; de mensen zijn de hartelijkste die ik ken, de whisky's zijn tien keer beter dan alles wat andere landen proberen en ooit zullen maken, en de landschappen zijn ongeëvenaard. Daar zal ik nooit de brui aan geven. Tijd voor de bagpipe-cd.
Nieuwegein,
11/11/2016 (vandaag precies 98 jaar na de wapenstilstand),
00.36 uur
Rust
Zweden staat voor rust. De uitgestrekte bossen, de stille meren, de kalme rendieren maar ook de mensen stralen rust uit. De zus van een goede vriend van me vertelde eens op een verjaardag dat ze ooit in Zweden op een terras zat en dacht dat er verder niemand was, zo stil was het. Het terras zat echter vol, met allemaal heel rustige mensen.
Ook Björn Borg was de rust zelve. Kalm sloeg hij elke bal terug, zijn opponent McEnroe tot hysterische uitbarstingen brengend.
Maar denk niet dat Zweden te rustig is. Nee, eenmaal terug op de veel te volle Nederlandse wegen waar aso’s met veel te korte lontjes agressief inhalen en de middelvinger in het verkeer tot het geijkte gedrag behoort, verlang je terug naar de Zweedse wegen, waar je soms een halfuur niemand tegenkomt. Waar de automobilist eerst een ruime bocht neemt voordat ie afslaat. Waar je stopt voor overstekende rendieren of een wild zwijn.
Zweden staat voor natuur. Waar de rivieren zo blauw zijn als je ze nergens ziet. Waar de bomen gereguleerd in papierfabrieken verdwijnen.
Nieuwegein
Najaar 2015
176 woorden
te bewerken
Collecte
Collecte voor de HoofdLijfBeenstichting. Bekt niet lekker, vind ik, en ik kort het af tot Hoofdstichting. Daarmee meld ik me bij de eerste honderd adressen van mijn wijk, om daarna toch maar over te stappen op de hele naam van de stichting. ,,Heeft u wat over voor de HoofdLijfBeenstichting, mevrouw?’’ Gemiddeld heeft de bewoner van de Nieuwegeinse wijk Zuilenstein wel 2 minuten nodig om de deur open te doen. Soms sta ik al een deur verder om te merken dat de vorige deur toch nog opengaat.
Veel mensen kijken blijmoedig als ze 25 cent in de collectebus stoppen. Dat is toch een hele bijdrage, zie je ze denken. Ik vraag me af of de rijken meer geven dan de armen, maar vermoed dat dat niet zo is, eerder andersom. Anders waren ze niet zo rijk geworden. Meestgehoorde smoezen: ‘Ik geef alleen voor dieren’, ‘Ik geef alleen rechtstreeks’ en ‘Ik heb geen kleingeld in huis’. Al is dit misschien gewoon waar, want er wordt regelmatig gevraagd naar een pinautomaat. Die heb ik niet.
Als collectant krijg je ook prangende vragen. ‘Hoe lang moeten maiskolven koken, weet u dat misschien?’ ‘Is het vandaag Avondvierdaagse’? Opvallend veel mensen hebben zelf een operatie in de hoofdlijfbeenzone ondergaan. Of een familielid. Waarmee ik direct weet dat deze collecte zin heeft. De grootste gift: 5 euro, als biljet. De totale opbrengst van mijn groepje: 633,10 euro.
Nieuwegein
Mei 2014,
219 woorden
Van de troon
Twintig jaar stond hij op 1 in mijn top 10. Of mijn smaak veranderd is weet ik niet. Het moet haast wel. De keuze van een ongeturfde (unpeated) boven een (zwaar) geturfde (peated) is opvallend. Deze week ruilde ik Talisker in voor Bunnahabhain. En daarmee vond in mijn top 10 ook een eilandenruil plaats: niet langer voert Skye de lijst aan maar is Islay de nieuwe koploper. Alleen niet met een whisky – want daarover gaat het hier – waar Islay om bekend staat. Islay is het eiland van de geturfde whisky’s, en dat is Bunnahabhain 12 y.o. nou juist niet.
Turf maskeert de andere aroma’s, zei mij eens een medewerker bij Aberlour. Ik vergelijk het zelf maar met sambal in het eten: het wordt wel pittig, maar in feite proef je minder van het gerecht. Zo is het met whisky ook. Twintig jaar heb ik enkele keren per week genoten van de robuuste smaak van geturfde rokerige whisky’s als Talisker, Laphroaig en Ardbeg. En nu merk ik dat deze merken al maanden op de linkerflank van het whiskyvak in de Ikea-kast staan, vrijwel werkloos. Dat is best vreemd.
Gaat mijn smaak nu voor de verfijning? Hebben Cardhu, Dalwhinnie, Balvenie, Glenmorangie en al die andere frisse en fruitige whisky’s het roer overgenomen? Ik durf het niet te zeggen. Het kan immers ook een tijdelijke verandering van smaak zijn. De tijd zal het leren.
Wordt vervolgd.
Mijn top 10 van betaalbare whisky’s (26/1/2016):
1. Bunnahabhain 12 y.o.
2. Säntis Malt Edition Dreifaltigkeit
3. Bruichladdich Organic
4. Talisker 10 y.o.
5. Glenmorangie, the Original (10 y.o.)
6. Laphroaig 10 y.o.
7. Balvenie Single Barrel (15 y.o.)
8. The Benriach Dark Rum (15 y.o.)
9. Cardhu 12 y.o.
10. Glenmorangie Quinta Ruban (12 y.o.)
Voortschrijdend inzicht
Gisteren gekeken naar ‘The man who saved the world’. Indrukwekkend. Een Russische luitenant-kolonel heeft in september 1983 nachtdienst bij een commandocentrum met kernwapens. Tijdens zijn dienst slaat de computer alarm. Er zou een Amerikaanse kernraket onderweg zijn naar de Sovjetunie. Grote consternatie. Het personeel verwacht van de kolonel dat hij een beslissing neemt. Hij heeft twee minuten om te beslissen kernraketten in te zetten tegen de vijand, de VS. Uiteindelijk doet Stanislav Petrov niets – hij vertrouwt de computer niet - en voorkomt zo een kernoorlog.
Jaren later wordt hij uitgenodigd de Verenigde Naties toe te spreken en hij wordt in Amerika als een held ontvangen. Hij is de man die de wereld heeft gered, al is hij daar zelf een stuk bescheidener over. Op bezoek bij Kevin Costner – Petrov is een grote fan van de Amerikaanse acteur – vraagt Costner hoeveel doden er waren gevallen als Petrov wèl had besloten op de knop te drukken. Je ziet hem schatten. De ogen naar boven gericht telt hij de talloze doden als gevolg van de ontploffende kernraketten. Hij houdt het op de complete vernietiging van alle steden aan de Amerikaanse oostkust. Costner houdt het op 200 miljoen slachtoffers, aan beide kanten.
De Russische gepensioneerde militair is ervan overtuigd dat kernwapens (weer, ze zijn al gebruikt in 1945) gebruikt zullen worden. Het meest vreest hij terroristen die een of meer kernraketten buit kunnen maken. Als ze die gebruiken heb je een veel grotere ramp dan de aanslagen op de Twin Towers.
Ten tijde van Petrovs heldendaad tegen wil en dank geloofden de voorstanders van kernwapens nog in de nucleaire afschrikking. Omdat de Sovjet Unie en de Verenigde Staten tot de tanden bewapend waren zou een oorlog uitblijven. Want, val je aan dan krijg je enkele minuten later een hele lading kernraketten op je dak. Dan kijk je wel uit.
Nu is het beter om luitenant-kolonel b.d. Stanislav Petrov te geloven. Als er kernwapens zijn zullen ze vroeg of laat gebruikt worden. Voor gevaarlijke gekken werkt de nucleaire afschrikking niet. We mogen de militaire bases wel heel goed bewaken.
Nieuwegein
2 september 2015
346 woorden